W tym roku kino obchodzi 130 urodziny. Festiwal Kina Organowego w Lubinie sięga do jego początków, prezentując perełki światowej kinematografii z okresu kina niemego. A przecież kino nieme nigdy nie było nieme! W imieniu aktorów przemawiała muzyka grana na żywo. Festiwal Kina Organowego nawiązuje do tej pięknej historii, oddając głos królewskim organom firmy Martina Benjamina Liebeherra.

W trakcie tegorocznej edycji pokażemy filmy z udziałem twórców, którzy otrzymali
statuetki Oscara podczas pierwszej ceremonii rozdania nagród w 1929.

Już pierwszego dnia będziemy świadkami spektakularnej walki sił światła i ciemności.
„Faust” w reżyserii Friedricha Wilhelma Murnaua (laureat Oscara w kategorii najwyższa wartość artystyczna za film „Wschód słońca”), był najdroższym obrazem niemieckiej kinematografii tamtych czasów. Zachwycał rozmachem, budził grozę i przerażenie.

Nic dziwnego – jego reżyser to były pilot misji bojowych (wyszedł cało z ośmiu katastrof lotniczych) i późniejszy twórca Nosferatu, czyli najsłynniejszej w dziejach świata… symfonii grozy.

W filmie zastosowano nowatorskie efekty specjalne, dzięki którym filmowy Mefisto
unosi się nad miastem na długo przed wynalezieniem green screena i technologii CGI.

Grający Mefistofelesa Emil Jannings to pierwszy w historii laureat Oscara za najlepszą rolę męską.

Drugi wieczór spędzimy w cieniu (i mroku) katedry Notre Dame, zbudowanej w 6 miesięcy
na planie filmowym.

„Dzwonnik z Notre Dame” (1923) w reżyserii Wallacea Worsleya to film, o którym krytycy pisali, że będzie żył wiecznie. Tymczasem, na długo przed premierą, prasa żyła przeciekami z planu.

W dzienniku „Film Daily” pisano, iż reżyser musiał zamienić tradycyjny megafon
na kosztowny zestaw nagłośnieniowy, by zapanować nad armią statystów, dla których dział kostiumów uszył 3 tysiące ubrań.

Ktoś inny uprzejmie donosił, iż Studio Universal zatrudniło pięćdziesięciu detektywów,
których zadaniem było wyłapywanie drobnych złodziejaszków udających statystów
czy członków ekipy.

Jednak największą sensacją okazał się Lon Chaney zwany „człowiekiem o tysiącu twarzy”. Ten amerykański aktor, a także mistrz makijażu i charakteryzacji (z nieodłącznym kuferkiem kosmetyków, peruk, masek, wąsów czy sztucznych zębów),
stworzył niezapomnianego Quasimodo.

W ostatnim dniu festiwalu… Panie i Panowie! Czapki z głów. Meloniki też!

Naszą gwiazdą będzie najsłynniejszy (i najbogatszy) włóczęga w historii kina,
czyli Charles Chaplin.

Pomysł na „Brzdąca” (1921) narodził się w teatrze, gdzie Chaplin zobaczył czterolatka tańczącego z ojcem na scenie. „Mój Boże – pisał później w swojej „Autobiografii” – pomysły napływały mi lotem błyskawicy”.

Montaż filmu zbiegł się z rozwodem z żoną Mildred Harris i konfliktem z wytwórnią,
która „poprzez Mildred chciała położyć areszt na Brzdącu”.

Przezorny Chaplin wywiózł 122 km taśmy do innego stanu i zmontował w tajemnicy,
w pokoju hotelowym „używając po temu wszystkich mebli – półek, komód i szuflad –
aby rozwiesić na nich rolki”. Co to była za udręka!

Pocięte ujęcia uwielbiały się gubić pod łóżkiem, a te zmontowane można było zobaczyć tylko na małym aparacie montażowym, który „rzucał na ręcznik obrazek nie większy
od pocztówki” – wspomina w „Autobiografii”. W końcu udało się pokazać film publiczności. „Brzdąca” anonsował napis: „Film z uśmiechem a może nawet łzą”.

Charlie Chaplin otrzymał pierwszego honorowego Oscara w historii kina podczas rozdania nagród w 1929. To była nagroda specjalna przyznana „za wszechstronność i geniusz w aktorstwie, pisaniu, reżyserii i produkcji filmu Cyrk (1928) Filmu, który wymagał od Chaplina siły atlety, zręczności akrobaty, odwagi linoskoczka i sprytu iluzjonisty, gdy na drodze do premiery stanęły: pożar studia, zarysowany negatyw, śmierć matki, rozwód z drugą żoną, konflikt z wytwórnią i … zaległe podatki.

Fragmenty filmu z muzyką na żywo pokażemy podczas plenerowego wydarzenia w ostatnim dniu festiwalu. Niewykluczone, że na scenie pojawi się sam….Charlie Chaplin.

Festiwal Kina Organowego

3-5 lipca 2025

Marek Walczak – kurator festiwalu

3 lipca (czwartek) godz. 20.00

            Kościół pw. MB Częstochowskiej, ul. Bolesława Chrobrego 7

Film: Faust (1926)

reż. Friedrich Murnau

Muzyka na żywo:  Wolfgang Seifen

Słowo wstępne: Ula Urzędowska

4 lipca (piątek) godz. 20.00

            Kościół pw. MB Częstochowskiej, ul. Bolesława Chrobrego 7

Film: Dzwonnik z Notre Dame 1923 r.

reż Wallace Worsley

Muzyka na żywo: David Cassan

Słowo wstępne: Ula Urzędowska

5 lipca (sobota) godz. 20.00

            Kościół pw. MB Częstochowskiej, ul. Bolesława Chrobrego 7

Film: Brzdąc 1921 r

reż; Charlie Chaplin

muzyka na żywo; Szymon Jakubowski

Słowo wstępne: Ula Urzędowska